شناساییqtlهای کنترل کننده صفات مهم مرتبط با عملکرد برنج در شرایط متفاوت آبیاری

در این مطالعه، qtlهای کنترل کننده صفات زراعی و مرتبط با عملکرد دانه با استفاده از 150 لاین f5 حاصل از تلاقی بین ارقام اصلاح شده و محلی برنج، سپیدرود و غریب، در شرایط طبیعی و تنش خشکی شناسایی شدند. نقشه پیوستگی جمعیت شامل 131 نشانگر ریزماهواره (ssr) و 52 نشانگر aflp، 14/1063 سانتی مورگان از ژنوم برنج را پوشش داد و فاصله متوسط بین نشانگرهای مجاور 81/5 سانتی مورگان بود. qtlهای اصلی (m-qtls) و اپیستاتیک (e-qtls) برای صفات مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار icimapping qtl مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که در شرایط آبیاری نرمال 36 qtl اصلی و ده qtl اپیستاتیک و در شرایط تنش خشکی 29 qtl اصلی و 20 qtl اپیستاتیک کنترل 12 صفت مورد مطالعه را به عهده دارند که شامل هشت qtl اصلی و دو qtl اپیستاتیک برای تعداد روز تا گلدهی، سه qtl اصلی و دو qtl اپیستاتیک برای تعداد روز تا رسیدگی، چهار qtl اصلی و چهار qtl اپیستاتیک برای تعداد خوشه در بوته، پنج qtl اصلی و یک qtl اپیستاتیک برای دمای کانوپی، شش qtl اصلی و دو qtl اپیستاتیک برای تعداد دانه پر در خوشه، سه qtl اصلی برای درصد باروری خوشه، نه qtl اصلی و یک qtl اپیستاتیک برای وزن هزار دانه، سه qtl اصلی و سه qtl اپیستاتیک برای عملکرد دانه، چهار qtl اصلی و پنج qtl اپیستاتیک برای تعداد کل خوشه چه در خوشه، شش qtl اصلی و چهار qtl اپیستاتیک برای تعداد خوشه چه پوک در خوشه، هشت qtl اصلی و سه qtl اپیستاتیک برای ارتفاع بوته و پنج qtl اصلی و سه qtl اپیستاتیک برای طول خوشه بود. تنوع فنوتیپی کنترل شده توسط هر یک از qtlهای اصلی و اپیستاتیک شناسایی شده برای صفات مختلف به ترتیب از 19/5 تا 79/53? و 64/6 تا 86/18? متغیر بود. برای شناسایی اثر متقابل qtl × محیط از نرم افزار qtlnetwork استفاده شد. سی و شش qtl اصلی و شش qtl اپیستاتیک شناسایی شد که 23 qtl اصلی و چهار qtl اپیستاتیک دارای اثر متقابل معنی دار با محیط بودند. تنوع فنوتیپی کنترل شده توسط qtlهای اصلی و اپیستاتیک از 20/0 تا 33/21? و اثر متقابل محیط با qtlهای اصلی و اپیستاتیک از 31/1 تا 22/13? متغیر بود. از 65 qtl اصلی شناسایی شده برای صفات مورد مطالعه در دو محیط با نرم افزار icimapping qtl، 31 qtl اصلی برای اولین بار در این تحقیق گزارش شده اند. شانزده qtl اصلی (qdfn2، qdfn11، qdms4، qdmn8، qctn4.1، qcts12، qnfgpn4، qgwn1، qgwn3، qntspn1، qntsps11، qnespn1.2، qnesps8، qphs1، qpln7 و qpls11) که بیشتر از 15 درصد از واریانس فنوتیپی صفات مورد نظر را کنترل کردند، به عنوان qtlهای بزرگ اثر کنترل کننده این صفات می توانند در برنامه های به نژادی برای بهبود عملکرد دانه در برنج مورد استفاده قرار گیرند. نشانگرهای rm154، rm404، rm331، rm273، rm252، rm1، rm5800، rm5371، rm234، rm235، rm202، rm42، rm84، rm286، rm5474، e37m59-3 و e36m59-6 نیز که فاصله نزدیکی با این qtlهای بزرگ اثر داشتند، برای استفاده در برنامه های انتخاب به کمک نشانگر (mas) پیشنهاد می شوند.